Παιδοφθαλμολογία - Στραβισμός

Οφθαλμολογική εξέταση στα παιδιά

Τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι ιδιαίτερα κρίσιμα για την ανάπτυξη της όρασης του. Υπάρχουν διάφορες αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αμβλυωπικό ή γνωστότερο ως «τεμπέλικο μάτι». Υψηλή μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμός αποτελούν διαθλαστικές ανωμαλίες που εάν δεν γίνουν γρήγορα αντιληπτές μπορεί να εμποδίσουν την ανάπτυξη της όρασης. Ο Στραβισμός επίσης αποτελεί σύνηθες αίτιο μειωμένης όρασης στα παιδιά.

Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι το όποιο αποτέλεσμα στην ανάπτυξη της όρασης από μία ηλικία και μετά δυστυχώς είναι μόνιμο και μη αντιστρέψιμο. Η προληπτική εξέταση λοιπόν των παιδιών είναι πολύ σημαντική ώστε να αποκλειστεί παράγοντας μειωμένης όρασης ή να αντιμετωπισθεί το συντομότερο, όπου αυτός υπάρχει.

Αμβλυωπία - Στραβισμός

Τι σημαίνει - Σε ποιες μορφές τον συναντάμε;

Ο Στραβισμός ή αλλιώς το «αλλήθωρο» μάτι σημαίνει ένα μάτι που δεν είναι σε παράλληλη ευθεία με το άλλο. Η παρέκκλιση του ενός ματιού μπορεί να είναι προς τα:

• μέσα
• έξω,
• πάνω ή
• κάτω. Μπορεί επίσης να είναι
• παροδική ή ακόμη και
• μόνιμη.

Μπορεί να το συναντήσουμε σε παιδιά αλλά και σε μεγαλύτερες ηλικίες και πολλές φορές το πρόβλημα δεν είναι μόνο αισθητικό. Σε μεγαλύτερες ηλικίες ο στραβισμός που εμφανίζεται ξαφνικά προκαλεί διπλό είδωλο (Διπλωπία), και χρήζει άμεσης προσοχής αφού συχνά κρύβει επικίνδυνη-για τη ζωή του ασθενή-παθολογία.

Ο Ψευδοστραβισμός είναι συχνός σε πολύ μικρές ηλικίες. Η πλατιά βάση της μύτης του παιδιού δημιουργεί την εντύπωση ότι το ματάκι του παιδιού «φεύγει» προς τα μέσα. Υπάρχουν διάφορες αιτίες ψευδοστραβισμού, που σχετίζονται με ανατομικά στοιχεία του προσώπου ή των οφθαλμών (εικόνα 1). Σε μία τέτοια περίπτωση δεν χρειάζεται καμμία θεραπεία ενώ μία απλή εξέταση με Οφθαλμίατρο λύνει όποια αμφιβολία.

Η Αμβλυωπία σημαίνει μειωμένη όραση χωρίς εμφανή οργανική βλάβη στο μάτι και είναι γνωστή ως «τεμπέλικο μάτι». Η αμβλυωπία έχει διάφορα αίτια, με τις υψηλές διαθλαστικές ανωμαλίες όμως και το στραβισμό να αποτελούν τα συχνότερα.

Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς - Πρόληψη

Να εξετάσουν το παιδί σε παιδοφθαλμίατρο προληπτικά σε ηλικία 2 ετών ώστε εάν υπάρχει διαθλαστική ανωμαλία (μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμός) ή άλλη παθολογία να αντιμετωπισθεί το συντομότερο. Η διάγνωση μίας υψηλής διαθλαστικής ανωμαλίας προϋποθέτει χρήση σκιασκοπίας, που αποτελεί το μόνο αντικειμενικό τρόπο εξέτασης, ιδιαίτερα στα παιδιά μικρής ηλικίας με αμφίβολη συχνά συνεργασία.

Ο Στραβισμός έχει διάφορες μορφές, άλλες απλούστερες και εύκολα αντιμετωπίσιμες και άλλες πιο σύνθετες και πιο σοβαρές. Οι γονείς εάν δουν το μάτι του παιδιού να «αλληθωρίζει» πρέπει να αναζητήσουν άμεσα τη συμβουλή του παιδοφθαλμίατρου. Ακόμα και από την ηλικία των 6 μηνών μπορεί να γίνει ασφαλής εκτίμηση για το αίτιο του στραβισμού και εάν χρειάζεται να αντιμετωπισθεί χειρουργικά.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι ιδιαίτερα κρίσιμα για την ανάπτυξη της σωστής όρασης. Ο Στραβισμός δεν είναι το μόνο αίτιο μειωμένης όρασης.Υψηλή μυωπία,υπερμετρωπία ή αστιγματισμός μπορεί εάν δε γίνουν γρήγορα αντιληπτές να οδηγήσουν σε «τεμπέλικο μάτι». Είναι λοιπόν πολύ σημαντική η εκτίμηση του Οφθαλμίατρου νωρίς ώστε να αποκλειστεί παράγοντας μειωμένης όρασης ή να αντιμετωπισθεί το συντομότερο όπου αυτός υπάρχει. Σε κάθε περίπτωση οι γονείς πρέπει να αναζητήσουν τη γνώμη του ειδικού προληπτικά ή άμεσα εάν αντιληφθούν οτιδήποτε μη φυσιολογικό.

Χειρουργείο στραβισμού
Επέμβαση όταν χρειάζεται, γίνεται σε όποια ηλικία - άνω των 6 μηνών, με γενική συνήθως αναισθησία. Ουσιαστικά επεμβαίνουμε στο έξω τμήμα του βολβού, στους μύες του ματιού, τις «κλωστές» δηλαδή που είναι υπεύθυνες για τις κινήσεις του, «αδυνατίζοντας» αυτούς που «τραβούν» περισσότερο ή «δυναμώνοντας» τους ανταγωνιστές τους. Η αποκατάσταση είναι άμεση για τον ασθενή ακολουθώντας και τη κατάλληλη μετεγχειρητική θεραπεία. 

Digital content is courtesy of Alcon Iberia.